Niezwykle ważnym obowiązkiem pracodawcy jest przeszkolenie pracowników w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy przed dopuszczeniem ich do pracy oraz zapewnienie prowadzenia okresowych szkoleń w tym zakresie.

Celem realizacji szkoleń jest przekazanie pracownikom wiedzy i umiejętności w zakresie oceny zagrożeń związanych z wykonywaną pracą, metod ochrony przed zagrożeniami, kształtowania warunków pracy w sposób zgodny z przepisami i zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy, a także postępowania w razie wypadku oraz w sytuacjach awaryjnych.

Warunkiem osiągnięcia określonego celu szkolenia jest właściwa jego realizacja w oparciu o poprawnie opracowany program, uwzględniający całokształt zagadnień związanych z występującymi zagrożeniami i bezpiecznym wykonywaniem pracy.

Szczegółowe przepisy dotyczące szkolenia pracowników w zakresie bezpieczeństwa pracy zawarte są w rozporządzeniu Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 27 lipca 2004 r. w sprawie szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz. U. Nr 180, poz. 1860).

Szkolenie pracowników w zakresie bezpieczeństwa pracy jest prowadzone jako:

1. szkolenie wstępne – przed dopuszczeniem do wykonywania pracy
   • instruktaż ogólny
     • prowadzi pracownik służby bezpieczeństwa i higieny;
     • zapoznanie z podstawowymi przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy zawartymi w Kodeksie Pracy, w układach zbiorowych pracy lub w regulaminach pracy, z przepisami oraz zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy obowiązującymi w danym zakładzie pracy, a także z zasadami udzielania pierwszej pomocy w razie wypadku;
   • instruktaż stanowiskowy
     • prowadzi wyznaczona przez pracodawcę osoba kierująca pracownikami lub pracodawca;
     • zapoznaje z czynnikami środowiska pracy występującymi na stanowiskach pracy i ryzykiem zawodowym związanym z wykonywaną pracą, sposobami ochrony przed zagrożeniami, jakie mogą powodować te czynniki, oraz metodami bezpiecznego wykonywania pracy na tych stanowiskach;
2. szkolenie okresowe – czasookresy uzależnione od rodzaju stanowiska
   • organizowane i prowadzone przez pracodawców lub, na ich zlecenie, przez jednostki organizacyjne prowadzące działalność szkoleniową w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy;
   • aktualizacja i ugruntowanie wiedzy i umiejętności w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy oraz zaznajomienie uczestników szkolenia z nowymi rozwiązaniami techniczno-organizacyjnymi w tym zakresie;

Pierwsze szkolenie okresowe osób będących pracodawcami i innych osób kierujących pracownikami przeprowadza się do 6 miesięcy, a pozostałych – do 12 miesięcy od rozpoczęcia pracy na tych stanowiskach.

Częstotliwość szkoleń okresowych jest uzależniona od stanowiska, na którym jest zatrudniony pracownik i przedstawia się w następujący sposób:

• Pracodawcy i osoby kierujące pracownikami – co 5 lat,
• Pracownicy zatrudnieni na stanowiskach robotniczych – co 3 lata,
• Pracownicy na stanowiskach robotniczych (prace szczególnie niebezpieczne) – co 1 rok,
• Pracownicy inżynieryjno-techniczni – co 5 lat,
• Pracownicy bhp i inne osoby wykonujące zadania tej służby – co 5 lat,
• Pracownicy administracyjno – biurowi i inni – co 6 lat.

Szkolenie pracowników z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy to poprawa bezpieczeństwa, z którym wiąże się mniejsza liczba wypadków przy pracy, mniej zwolnień lekarskich, mniej chorób zawodowych. Te zjawiska przekładają się w sposób wymierny na wyniki finansowe pracodawcy.

Realizacja szkoleń pracowników to także warunek niezbędny do uzyskania certyfikatów między innymi z zakresu zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy.